Gasselte

Een van de vele plaatsen in Nederland die in het verleden al op de barricaden stond om de schoonheid van de omgeving te bewaren, is Gasselte, een van de pareltjes op de Drentse Hondsrug in Aa en Hunze, in 2011 nog culturele gemeente van Drenthe. Op 2  juni 1979 werd het anders zo rustieke dorpje wereldnieuws omdat het in opstand kwam tegen de mogelijke opslag van kernafval in de zoutkoepels; niet alleen in Gasselte, maar ook elders.

Als onderdeel van de internationale actiedagen liepen in Gasselte meer dan 25.000 mensen mee en protesteerden op die manier tegen de plannen. Nog steeds is de discussie over de bouw van kerncentrales en de opslag van afval niet van de baan. Gasselte blijft echter strijden, want op diverse fronten wordt de discussie soms weer aangezwengeld.

In 2013 stond de gemeente Aa en Hunze in het teken van het Jaar van de Duurzaamheid. Ze gaf daarmee aan hoe het kán en eigenlijk vooral móet door het goede voorbeeld te geven.

Dat voorbeeld gaf (toenmalig) wethouder Bert Wassink al tijdens de Nieuwjaarsreceptie van de gemeente Aa en Hunze op 7 januari 2013. ,,Een plas doen kan bijvoorbeeld ook best tijdens het douchen; het scheelt jaarlijks vele liters schoon drinkwater.”

Deze terloopse opmerking zorgde voor veel regionale, landelijke en internationale media-aandacht; Aa en Hunze, en met name het Jaar van de Duurzaamheid, werd daarmee al direct goed op de kaart gezet. Wassink werd op 16 januari 2015 geïnstalleerd als burgemeester van het eiland Terschelling; in januari 2020 gaf hij aan geen tweede periode te ambiëren en op zoek te zijn naar een nieuwe uitdaging. Die uitdaging kwam al snel op zijn pad en op 1 april 2020 werd hij wethouder voor PALGroenLinks in Leeuwarden. Op 8 mei 2024 keerde Wassink weer terug naar Terschelling en werd er geïnstalleerd als wethouder.

Carnavalsvereniging ’t Meul’ndobbegie zorgde in 2011 voor een wedergeboorte van een traditie: een eigen paasvuur. En dat moest gevierd worden: (Bron: RTV Drenthe)

Gasselte stond van 8 tot en met 14 juli 2013 in het teken van het Oostermoerfeest. Van oorsprong is dit een landbouwtentoonstelling, die jaarlijks bij toerbeurt wordt gehouden in de voormalige gemeenten Gasselte, Gieten, Zuidlaren, Anloo en Borger. In Gasselte is dit feest, voor en door het dorp (maar ook vele duizenden bezoekers) om de tien jaar. Een van de hoogtepunten was onder meer een optocht met 23 praalwagens.

In 1995 was Gasselte decor voor de opnamen van de speelfilm De Kersenpluk ; deze ging op 28 september 1996 in première op het Nederlands Film Festival; de film, met onder andere muziekfragmenten gespeeld door de Drentse bluesgroep Cuby & the Blizzards,  is verder onder andere uitgezonden door de KRO-televisie en tevens op dvd verkrijgbaar.

Op 30 augustus 2009 kwam het Hondsrugdorp weer uitgebreid in de belangstelling dankzij de doorkomst van de Vuelta. Gasselte was een van de dorpen in de gemeente Aa en Hunze, met Rolde en Gieten, die weer op een positieve manier in de schijnwerpers kwam te staan.

De doortocht van de Vuelta werd in Gasselte omlijst met een gevarieerd programma, mede dankzij onder andere bruin café De Kruimel en carnavalsvereniging  `t Meul’ndobbegie, met als hoogtepunt een optreden van de Groningse vedette Imca Marina. In augustus 2014 werd de doorkomst van de Vuelta in Gasselte opnieuw beleefd met een sterrit naar Gasselte. Bovendien was er een reünie voor de oud-vrijwilligers en -organisatoren van de doorkomst.  Ter gelegenheid daarvan is besloten om ieder jaar een reünie op te zetten; het Comité Vuelta Gasselte Olé werkt daarvoor samen met wielerkenner Herman Strijbosch uit Gieten.

Gasselte is gelukkig ook een dorp waar de rust een centrale plaats inneemt met in de directe omgeving veel bos, zandvlaktes en recreatiemogelijkheden. Uitstekende busverbindingen van Qbuzz zijn er onder andere naar Stadskanaal, Groningen, Assen  (Het Drents Museum), Veendam of Emmen. (Wildlands)

Begin 2011 is bij de grote  rotonde (N34/N33) in Gieten een nieuw knooppunt voor het OV in gebruik genomen; inmiddels zijn er plannen om deze rotonde aan te passen vanwege de files die er met enige regelmaat zijn.

Gasselte heeft vele mogelijkheden: voor de rust en de gezelligheid.  En, met het zo langzamerhand beroemde Boomkroonpad in de Staatsbossen, onder de rook van Gasselte, oftewel het boomkroondorp. In 2018 opende bij recreatieplas het Nije Hemelriek het grootste open waterpark van Nederland met een spectaculaire waterschans: DX Adventure Park.

Het is in Drenthe (en Gasselte) niet alleen mooi in de lente, zoals The Nightingales  vastlegden op de plaat Lente in Drenthe. The Nightingales was vooral in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw een bekend dansorkestje met leadzanger (en voormalige gymnastiekleraar- rijinstructeur) Roelof Hilbolling.

Onder de rook van Gasselte ligt het bekende natuurgebied Het Drouwenerzand, met onder andere een grote zandvlakte waar de rust overheerst, legt Aline Kleikamp uit op dit filmpje van Het Drentse Landschap:

Gasselte is bovendien een dorp dat weliswaar meegaat met de tijd, maar waarvan vele bewoners zelf ook hart hebben voor de natuur. De veeboeren zijn zo langzamerhand op de vingers van één hand te tellen al zijn er nog wel enkele zogenaamde hobbyboeren. Zo kan het bijvoorbeeld gebeuren, dat wandelaars worden begroet door Hollandse landgeiten.

Een andere inwoner van Gasselte, Koos Hindriks, was de stuwende kracht van het Sneeuwbaltrio  met bijvoorbeeld hun hit De bruiloft van Kleine Paloma. Koos gaf in een radioprogramma van de KRO aan, plannen te hebben voor een soort reünie. Ook Bareld Lunsche woonde in Gasselte; hij maakte furore met nummers in de streektaal, onder meer over Peize en trad op met cabaretgroep De Bekketrekker die in grote delen van Drenthe volle zalen heeft getrokken.

Dat was allemaal in `die goede oude tijd.’ Ook zanger/songwriter Egbert Meyers liet veel van zich horen terwijl onder meer de kijkers en luisteraars van RTV Drenthe afgelopen jaren geregeld  in het Drents werden bijgepraat door de voormalige onderwijzer en pleitbezorger van het Drents: Jan Germs. Germs geniet vanaf 1 september 2020 van een welverdiend pensioen.

Halverwege het jaar was afgelopen jaren altijd de halfdeurmarkt in Gasselte; halfdeur is dialect voor ‘half door’ en betekent dat het jaar doormidden is; daarom waren er jaarlijks veel activiteiten in dit dorp tijdens het laatste weekeinde van juni, maar nu even niet. Een groot aantal evenementen speelde zich af in en rond de muziekkoepel, op de hoek van de Dorpsstraat en de Kerkstraat en de rest van het dorp.

Gasselte heeft veel te bieden met onder meer de muziekvereniging Harmonie en zangvereniging Tonegido. Wellicht komt het ooit tot een verdere samenwerkingsverband voor enkele zomerse concerten. Mooi voor de inwoners van Gasselte, maar ook een leuke afwisseling voor de toeristen. Ter gelegenheid van het nieuwe dorpsplein bij basisschool De Dobbe en dorpshuis De Trefkoel is in het voorjaar van 2019 ook een openluchttheater opgericht: de Stichting Natuurlijk Openlucht Theater, kortweg S.N.O.T. En de spelers van dit theater gaan door het leven als Snotneuzen …

De voorzitter en initiator van S.N.O.T., Roelof Hadderingh, liep al tien jaar rond met een groot theatraal plan. Het is een hedendaags openluchtspel geïnspireerd op de film Fanfare van Bert Haanstra uit 1958 waarin ook de plaatselijke Harmonie een hoofdrol speelt. Regisseur Bert Rossing schreef een theaterstuk waarbij bepaalde elementen uit de film ter inspiratie dienden. Veel zaken spelen zich af in het hedendaagse Gasselte waarin bepaalde historische zaken tot leven worden gewekt. De uitvoering van deze voorstelling stond enkele jaren geleden al op het programma, maar werd als gevolg van corona flink vertraagd.

Fanfare is nu gespeeld op 14 juni 2023 (try-out) en op 15, 16 en 17 juni; de organisatoren konden rekenen op een ‘volle bak’; ook de weergoden werkten prima mee. Het gelijknamige nummer, ‘Fanfare in es’ werd eerder al op de plaat opgenomen door o.a. De Lagerwiede Kontra Punters:

De gemeente Aa en Hunze, waartoe Gasselte behoort, heeft gedurende negen jaar in drs. Eric van Oosterhout een eerste burger gehad die in het 3FM- radioprogramma Stenders Eetvermaak werd uitgeroepen tot de beste burgemeester van Nederland. Dat gebeurde in het programma-onderdeel de Burgemasterclass. Hierin werd de kennis van deelnemende burgemeesters getoetst over hun gemeente. Volgens presentator Rob Stenders gaat de betrokkenheid van Eric van Oosterhout (veel) verder dan bijvoorbeeld het knippen van een lintje.

Het leverde de gemeente een twee uur durende radio-uitzending op 3FM op, live vanuit het gemeentehuis in Gieten, met natuurlijk veel aandacht voor Aa en Hunze. Op het ogenblik is Van Oosterhout burgemeester van de gemeente Emmen; hij werd in Aa en Hunze op 11 september 2017 opgevolgd door Piet van Dijk (54) uit het Friese Nij Beets. Drs. J. Th. (Jan) Hoekema was nog enkele maanden, tot 20 juli 2017, waarnemend burgemeester. En een waarnemend burgemeester had Aa en Hunze ook weer sinds 1 juli 2018 in de persoon van Ton Baas uit Oldeholtpade; hij verving Piet van Dijk die zich ziek meldde en per 1 januari 2019 ontslag nam bij de gemeente Aa en Hunze.

De opvolging van Eric van Oosterhout kostte dus wat extra inspanning, maar inmiddels heeft Aa en Hunze sinds 12 september 2019 een nieuwe burgemeester in de persoon van Anno Wietze Hiemstra uit Schoonloo, eveneens gemeente Aa en Hunze.

Hiemstra heeft onder meer ervaring als raadslid en wethouder van de gemeente Hoogeveen en als waarnemend burgemeester in Appingedam.

En nu we het toch over burgemeesters hebben: Peter Rehwinkel, tot 1 november 2013 burgemeester van Groningen (en daarvoor onder andere burgemeester van Naarden en Tweede Kamerlid), woonde tijdens zijn studententijd in Gasselte.

Hij ging er eerst naar de lagere school, studeerde vervolgens op  het Ubbo Emmius College in Stadskanaal en daarna op de RUG in Groningen. Rehwinkel bracht de weekeinden vaak door bij de voormalige buren van de auteur van deze website om op hun kinderen te passen…

Het bekende Witte Kerkje van Gasselte is van grote  afstand al te zien als een baken op de es. Het kerkje trekt vooral in de zomer  veel toeristen.

De mannelijke bevolking maakte in de nadagen van de Tweede Wereldoorlog enkele bange uren door in het Witte Kerkje. De mannen werden er  opgesloten omdat de Duitsers hen beschuldigden van plundering van het hoofdkwartier van het Nationaal Socialistisch Kraftfahr Korps NSKK in de pastorie. Dankzij bemiddeling van een NSB-burgemeester (!) liep alles nog met een sisser af.

Gasselte, een van de parels van de Drentse Hondsrug, is best een bezoekje waard voor een dagje, of meer dagjes, fijn recreëren.

Voor meer informatie over Gasselte, kijk op Wikipedia.